::ابتکارجنوب- اگرچه دانشگاه ها و رشته های بدون کنکور هر روز بیشتر و تعداد دانشجویان کمتر می شود اما هر سال ماراتن کنکور سخت تر و نفیس گیرتر از سال قبل می شود.با اینکه شرایط به گونه ای است که هر کس می تواند اندازه استعداد ،تلاش و علاقه اش یک یا دو صندلی در دانشگاه ها داشته باشد اما همچنان تب کنکور فروکش نکرده است. دانش آموزان با هر استعداد و علاقه ای سعی می کنند شانس خود را برای پزشک شدن امتحان کنند. خانواده ها از همان دوران ابتدایی فرزندانشان را وارد کورس رقابت می کنند. اهمینی ندارد که دانش آموز چه رشته ای دوست دارد و استعدادش در کدام زمینه است. آنقدر در گوش وی می خوانند باید پزشک شود که هر نتیجه ای غیر ازآن معنی شکست می دهد.آنها که شانس بیاورند از دوران دبیرستان وارد بازی کنکور می شوند و آنها که شانس نیاورند هم از کلاس دوم و سوم ابتدایی هر جمعه را به جای حضور در خانواده و لذت بردن از روزهای شیرین کودکی باید برسر جلسات آزمونهای جامع و رنگارنگ سپری کنند.هر چه سطح علمی و فرهنگی خانواده ها بالاتر می رود فشار روی فرزندان هم بیشتر و شرایط سخت تر می شود.اهمیت این موضوع تا جایی است که زمینه ای برای فخر فروشی خانواده ها نیز می شود. تا کلاس یازدهم رقابت در حد همان کرکری خواندن های خانواده ها و دانش آموزان می گذرد. سال آخر که می شود قضیه جدی تر می شود. خانواده ها از خانه بیرون نمی آیند مبادا لحظه ای از وقت گرانبهای فرزندانشان تلف شود. یک سال کنکوری در حبس است و خانواده اش هم پابند کنکور.در این سال آخر فخر فروشی ها هم عوض می شود. تراز بچه ها در آزمونهای آزمایشی آنچنان اهمیت دارد که گمانه زنی درباره رتبه و رشته قبولی احتمالی یکی از سرگرمی های اطرافیان است.بالاخره همه این اضطراب ها در تیرماه تمام می شودو همان یک روز و ساعت نتیجه آن حبس یک ساله و آن کلاس کنکورهای فرسایشی را مشخص می کند .در یکی دو سال گذشته در روز کنکور نتایجی رقم می خورد که خیلی با پیش بینی ها همخوانی ندارند و خانواده ها را شگفت زده می کنند. بسیاری از آنهایی که شانس حتمی پزشکی هستند یک دفعه رفوزه می شوند و همه کلاس کنکورها و آزمونها و تراز ها پوچ از آب در می آید. و تازه بعد از اعلام نتایج موقع تحلیل عملکردها می شود.اینکه چرا در کنکور آن ترازهای آنچنانی به نتیجه این چنینی ختم می شود هم خود مساله ای است که همواره برای خانواده ها سوال است و کمتر پاسخی برای آن دارند. موضوع کنکور از زوایای مختلفی قابل بحث است اما همواره مهمترین بخش آن بررسی دلایل عدم موفقیت دانش آموزانی که انتظار زیادی از آنها می رفته و حالا نتوانسته اند مطابق انتظارات ظاهر شوند.
کارشناس ارشد روانشناسی در این باره می گوید :هدف موتور برانگیزاننده ی انگیزه است . بسیاری از دانش آموزان چون هدف ندارند پس بی برنامه هم هستند.آذر جهانگیری به عنوان مشاور دبیرستانهای شهر یاسوج بر اساس تجربه، دانش آموزان نا موفق در کنکور را در پنج گروه دسته بندی می کند و اضافه می کند دسته اول دانش آموزانی هستند که غرق امکانات هستند و تا کنون کمبودی احساس نکرده اند که با احساس تیاز ،مجبور به حرکت شوند.وی کسانی را که از مسیر اصلی خارج شده اند جز دسته دوم می داند و در توصیف آنها می گوید برخی دانش آموزان هدف داشته و کلی کلاس هم رفته اند اما گرفتار موبایل و ارتباطات غیر معمول می شوند و در این مسیر هدفشان از کلاس رفتن ها تغییر می کند اما والدین خوشحال و غافل از این تغییرات و روابط،منتظر نتیجه هستند که بعد از کنکور تازه متوجه می شود هزینه هایی که کرده اند نتیجه نداده است.به گفته جهانگیری، دانش آموزانی که از پایه ضعیف هستند در دسته سوم قرار می گیرند. دانش آموزان شب امتحانی که عمیق درس نخوانده اند و به کنکور که می رسند هزینه و تلاش هم می کنند ولی کنکور با شب امتحان فرق دارد و از آنجا که مطالب در ذهنشان عمیق نیست و 20 تا 30 کتاب را که مربوط به چهار سال است در یک سال می خواند در جلسه امتحان نمی توانند همزمان از اطلاعات خود استفاده کرده و مسائل را به هم ربط دهند.وی دسته چهارم را تلاشگر می داند و می گوید این دسته قدرت تجزیه و تحلیل که از فاکتورهای مهم کنکور است همچنین،سرعت عمل لازم را ندارند که نمی توانند نتیجه بگیرند.به گفته این کارشناس دسته پنجم آنهایی هستند که زحمتی به خودشان نمی دهند و بر این باورند که کلاس ها معجزه می کند و کلاس بیشتر را دال بر تضمین بیشتر برای قبولی در کنکور می دانند .جهانگیری اما در نهایت می گوید برای موفقیت در کنکور به جز مواردی که فرد واقعا ضریب هوشی پایینی دارد، همه چیز بستگی به تلاش آنها دارد چیزی که در دانش آموزان بسیار کم شده است و همه چیز را به معلم بهتر و کلاس بیشتر و کتاب اضافی و .. سپرده اند.وی درباره اصرار خانواده ها برای تحصیل فرزندانشان در پزشکی می گوید اگر دانش آموز هر نتیجه ای غیر از پزشکی به دست بیاورد نمی تواند به خودباروری و پیشرفت در آن رشته برسد و احساس سرخوردگی می کند مخصوصا اگر فرد بی هدف باشد مانند توپی است که همه سعی دارند گل شود و حالا سرگردان از پشت دروازه سر درآورده است.وی تاکید می کند اگر دانش آموز خود هدفی غیر از پزشکی داشته باشد معمولا بعد از قبولی سعی می کند خود را به اطرافیان ثابت کرده و نشان دهد و در این شرایط احتمال موفقیت وی بیشتر است.جهانگیری یادآور می شود آن دسته که خود نیز دنبال پزشکی هستند در هر رشته ای غیر از پزشکی همواره در زندگی احساس خلا می کند و به هر موقعیتی هم برسند همواره در گوشه ذهن خود بدان فکر می کند و حسرت می خورند و این بدترین و سخت ترین حالتی است که برای یک دانش آموز کنکوری به وجود می آید زیرا همیشه احساس عدم رضایت از زندگی با این فرد همراه است.
ثریا رتبه تک رقمی کنکور سال 90 است . او می گوید خوبی کنکور این است که چیزی به نام انتخاب شانسی،تقلب و نتیجه شانسی ندارد .تنها ایراد کنکور همان مساله اضطراب و استرس و حوادث غیر قابل پیش بینی روز کنکور است که در سالهای گذشته سوابق تحصیلی نیز به نتیجه کنکور اضافه شده و این ضعف برطرف شده است.او ادامه می دهد اگر شایعه لو رفتن سوالات امتحانات نهایی و امتحاناتی که نتایج آنها در سابقه دانش آموزان موثر است را نادیده بگیریم این سخت گیری برای دانش آموزان پزشکی و به طور کل بسیاری از رشته ها بسیار هم موثر است زیرا برخی رشته ها نیاز به تلاش خیلی زیادی دارد و باید هم فقط دانش آموزانی که آماده انجام این تلاش هستند پا به عرصه این رقابت بگذارند.برای بررسی زوایای این مساله نظر برخی از دانش آموزان را نیز جویا شدیم و بر خلاف پیش بینی ما موضوعاتی دیگری در شکل گیری این ناکامی ها نقش دارد . به عنوان مثال شیما دانش آموز یکی از مدارس برتر استان است. او می گوید موفقیت برنامه می خواهد و با خنده اضافه می کند ما با دوستانمان برنامه می ریزیم و کار را تقسیم می کنیم. هر کس یک درس را می خواند و در آزمون های آزمایشی با هم جوابها را رد و بدل می کنیم اینگونه می شود که مثلا از اول ترم اصلا تمرکزم را روی درسی مثل فیزیک نمی گذارم. اما تا کنون به لطف دوستم در این درس کمتر از 70 درصد پاسخ نداده ام .مهسا دیگر دانش آموز پشت کنکوری می گوید برخلاف کنکور که هر سال همه را غافلگیر می کند آزمونها کاملا قابل پیش بینی هستند و حدس اینکه چه سوالهایی در آزمون می آید کار سختی نیست. او هم از رازهایی می گوید که منجر به درصد بالا،تراز بالا و در نتیجه رضایت بیشتر خانواده و بالارفتن اعتماد به نفس خودش می شود.او از اینکه مجبور است خانواده اش را فریب بدهد ناراحت است می گوید من اصلا از زیست خوشم نمی آید و علاقه ای به آن ندارم حتی از پزشکی هم خوشم نمی آید ولی هر بار مادرم با بغض از من می خواهد به خاطر آبروی خانواده تلاشم را بکنم. من هم برای اینکه دلش نشکند مجبورم تقلب کنم و برای روز کنکور هم بهانه ای جور می کنم تا خیلی از شکستم شوکه نشوند.نازنین زهرا هم گلایه می کند که جلسه امتحان در آزمونها اصلا شباهتی با جلسه کنکور واقعی ندارد و اضافه می کند با اینکه این چهارمین سال پشت کنکوری اش است همچنان در جلسات کنکور اضطراب دارد. البته ماجرا برای پسرهای کنکوری کمی فرق می کند.مثلا برخی از آنها مدعی هستند که با لابی و ارتباطاتی که دارند سوالها ی آزمونها را به دست می آورند و شاهکار می کنند .برخی هم از دستکاری کارنامه و ترازها یشان هنگام ارایه به والدین می گویند .
محمد رضا یکی دیگر از دانش آموزان پشت کنکوری است و به قول خودش همه فوت و فن های کنکور های آزمایشی را می داند. او هم مدعی است که از جلسه امتحان تصویر سوالها را برای یکی از آشناهایشان می فرستد و جوابها را می گیرد.در این میان کسانی هم هستند که سالها پشت کنکور مانده اند و تحت هیچ شرایطی به کمتر از پزشکی راضی نشده اند.تقلب هم نمی کنند اما شانسشان برای قبولی در این رشته کم است نه به این دلیل که کلاس کنکور نرفته یا آزمون نداده اند چرا که به لحاظ ضریب هوشی ، تلاش و تمرکز ،کشش بیشتری ندارند.داستانهای دانش آموزان کنکوری از تقلب در آزمونهایشان خیلی زیاد است و کمتر شگردهایشان را لو می دهند و اغلب می خواهند دست کم تا زمانی که مطمئن نشوند که پرونده کنکورشان بسته شده این رازها را محرمانه پیش خودشان نگه دارند.البته همه این تناقضات مربوط به آزمونهای آزمایشی و اجبار خانواده ها نیست. نیکان که امسال قرار است انتخاب رشته کند از اینکه در شهر سی سخت رشته ریاضی فیزیک در دبیرستانها تشکیل نشده و مجبور است علی رغم میل باطنی اش رشته تجربی و زیست شناسی بخواند ناراحت است.کنکور هر چه هست سخت یا آسان ،منصفانه و غیر منصفانه اما شرایطی است که وجود دارد و به نظر می رسد به این زودیها هم تغییری اساسی در آن شاهد نباشیم .پس باید منتظر بمانیم تب کاذب کنکور فروکش کند و هر کس بیشتر از آنکه برایش اهمیت داشته باشد که کدام رشته در بورس است و خانواده اش چه می خواهند به آن سمتی برود که علاقه دارد و استعدادش در آن است.