یاسوج با 100هزارحاشیه نشین از مهاجرپذیرترین شهرهای کشور است

آرزوهاى مدفون در حاشيه

موازی کاری ونبود متولی چالش مناطق حاشیه نشین یاسوج

مشکلات روزافزون حاشیه نشینان با واسپاری امور به سازمانهای غیرمتخصص

توسعه مناطق مركزی شهر منجربه فراموشی حاشیه شهرشده

حاشیه نشینی همان واقعیت انکارناپذیر دنیای امروز است که درقالب یک معضل فراگیر درهمه این سالها خودنمایی کرده والبته کهگیلویه وبویراحمد وبطور ویژه تر شهر یاسوج به عنوان مرکز این استان نیز از این قاعده مستثنی نبوده .

اما در این گزارش هدف شاید آسیب شناسی مشکلات حاشیه نشینانی باشد که با جمعیت 100 هزار نفری خود یاسوج را به عنوان یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای کشور تبدیل کرده است وباعث شده تا طی چند سال اخیر مسئولان هر از چند گاهی یادشان بیفتد که در حاشیه این شهر آدمهایی زندگی می کنند که از کیفیت زندگی چندان مطلوبی برخوردار نیستند واز متن شهر وشاخص های آن فرسنگها فاصله دارند.

آدمهایی که باهزاران امید ودرجست وجوی زندگی بهتر از روستاها وکسب وکار سنتی وآبا واجدادی خود دست شسته اند وراهی شهر شده اند تا شاید این زندگی کمی بهتر از گلویشان پایین برود.

اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود وته داستان به زندگی در حاشیه شهری می رسد که بافت روستایی در آن بیش از هرچیزی خودنمایی می کند و صدها خرده فرهنگ نیزدرآن جا خوش کرده است ومسزان آسیبهای اجتماعی نیز درآن همیشه مسئله ساز بوده.اوضاع کار وکاسبی هم درنهایت به مشاغل کاذب،خدماتی وفصلی می رسد که درشرایط امروز دردی را برایشان دوا نمی کند. 

اوضاع نگران کننده مهاجرت دریاسوج

اخیرا منتخب شهرستانهای بویراحمد،دنا ومارگون درمجلس در راستای مشکلات این افراد و در دیداری که بارئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام داشت گفت:مهاجرت روز افزون روستائیان کهگیلویه و بویراحمد به سمت حاشیه نشینی در یاسوج مرکز استان نگران کننده بوده و انتظار می‌رود مسئولان و متولیان امر در این زمینه تدبیری کنند.

مهدی روشنفکر  به اشاره به اینکه شهر یاسوج با داشتن بیش از 100 هزار حاشیه نشین از مهاجرپذیرترین شهرهای کشور است، عنوان کرد: ایجاد و راه اندازی طرح‌های اشتغالزا و در نهایت تامین رفاه نسبی تنها راه کنترل مهاجرت و حتی مهاجرت معکوس به سمت روستاها است.

وی ادامه داد: انتظار می‌رود همچون گذشته طرح‌های اشتغال زایی و کارآفرینی که در کشور پباده کرده‌اید پایلوت های آن نیز در شهرستان‌های ما پیاده شود زیرا بخش اعظمی از مهاجرت‌ها از مناطق مختلف استان و شهرستان به یاسوج به دلیل نبود امکانات و شغل است.

روشنفکر با اشاره به ظرفیت کهگیلویه و بویراحمد در حوزه کشاورزی‌، دامپروری و صنایع دستی تصریح کرد: ضروری است در زمینه سرمایه گذاری و گسترش طرح‌های اشتغال زایی متناسب با زیرساخت‌ها و پتانسیل‌های موجود اقدام شود و بخش اعظم مشکلات دامداران و کشاورزان ما نبود بازار فروش و زنجیره اقتصادی بوده که ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) می‌تواند محور این کار خداپسندانه و جهادی باشد که با ایجاد اشتغال پایدار در این مناطق محروم شاهد مهاجرت معکوس باشیم.

آسیب شناسی معضلات حاشیه نشینی

اینها بخش های مهم از صحبت های مهدی روشنفکر است که البته تازگی هم ندارد ومسئولان پیش از او نیز دربرنامه های مختلف آنطور که عنوان کرده اند هم از تعداد حاشیه نشینان وهم معضلات ومشکلات ریز ودرشت این طیف آگاهی دارند.

اما نکته قابل توجه درخصوص مهاجرت،حاشیه نشینی وحاشیه نشینان آسیب شناسی صحیح نسبت به مشکلات آنهاست .اینکه مسئولان به این باور برسند که حالا که نمی توانند بساط حاشیه نشینی را برچینند حداقل جلوی  رشد فزاینده این معضل رابگیرند و توانمند سازی فرهنگی واجتماعی ساکنین مناطق حاشیه نشین را در اولویت قرار دهند.

باید مهاجرتها را مدیریت کنیم

یک استاد دانشگاه درهمین خصوص تاکید کرد:ما نباید جلوی مهاجرت را بگیریم اما باید مهاجرتها را مدیریت و به سمت بهره وری پیش رویم.

وی یادآور شد : مشاركت شهروندان نقاط كم برخوردار شهر در تصمیم گیری شهری می تواند نسبت به پیشرفت این مناطق كمك كند و انسانهای مشاركت پذیر و با حس تعلق به جامعه شكل گیرند.
این جامعه شناس با بیان این كه چنانچه هم اكنون به فكر حل این مشكلات نباشیم در دهه آینده شرایط مناطق حاشیه نشین به مراتب بدتر از حال حاضر می‌شود، گفت : برنامه ریزی شهری باید به گونه ای عمل كند كه توزیع امكانات به طور عادلانه تری انجام گیرد و تفكیك پذیری و توسعه مناطق مركزی شهر نباید به فراموشی نقاط پیرامونی منجر شود.

استفاده از ظرفیت افراد متخصص برای حل مشکلات حاشیه نشینی

دومین نکته مهم پیرامون مسائل ومشکلات حاشیه نشینان موازی کاری وسپردن امور آنها به افراد غیرمتخصصی است که گرهی از مشکلاتشان باز نمی کند.

پیش ازاین رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران به یکی از خبرگزاریها  گفته بود  : رسیدگی و پرداختن به مقوله حاشیه نشینی به عنوان پدیده ای جدید نیازمند سازمان و متولی خاص و نیروهایی متخصص و كارشناس است.

كوروش محمدی افزود: استفاده از افراد غیرمتخصص و غیر كارشناس برای حل مشكلات مناطق محروم حاشیه نشین باعث شود كه نه تنها گام موثری در این راه برداشته نشود بلكه تصمیمات عجولانه و لحظه ای مشكلات آن ها را فراگیرتر و وسیع تر می كند.

وی ادامه داد: مناطق پیرامونی و كم برخوردار شهر قابل برگرداندن نیست اما می توان جلوی ایجاد و گسترش حاشیه ای را گرفت. این پژوهشگر اضافه كرد: برنامه ریزی برای جلوگیری از تبدیل شهروندان سالم به ناسالم از حیث فرهنگی باید در دستور كار و تفكر مدیران باشد.

وی افزود: نگاه غیر انسانی به افراد آسیب دیده اجتماعی بسیار مشكل ساز است و متاسفانه حوزه مدیریت به جای كار عملیاتی شعار می دهد و تنها منتظر است كه اقشار مختلف آسیب ببینند و سپس سراغ درمان آنان برود.

وی خاطرنشان كرد: نبود متولی، موازی كاری دستگاه ها و واسپاری امور به سازمانهای مردم نهاد غیرمتخصص نیز آفتی در این عرصه به شمار می رود.

رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران پیشنهاد كرد كه آسیب های اجتماعی نیازمند یك متولی متخصص است كه با كارشناسان امر بتواند راهكاری اساسی و علمی اتخاذ كند.

درپایان  ضمن احترام به دغدغه  مندی منتخب مردم در مجلس باید یادآور شد هم گوش مردم ،هم رسانه ها وهم حاشیه نشینان از این ابراز نگرانی ها وتشکیل جلسات درگذشته پراست .

مسئولان باید باورکنند سیاست مهاجرت معکوس آن هم درشرایط اقتصادی امروز ودرحالی که روستاها امکاناتی خاص برای اشتغال متناسب با نیازهای امروز راندارد کمی سخت بنظر می رسد .اگر قرار است اتفاقی بیفتد باید روستاها را دید وبه فراخور ظرفیت آنها ونیاز سنجی بازار امروز درآن اشتغال زایی کرد .

علاوه براین باید حاشیه نشینی وحاشیه نشینان را به عنوان یک خودی  پذیرفت وزمام امورشان رابه دست افراد وارگانی سپرد که تنها دغدغه شان حاشیه نشینان باشد تا با تخصص وامکاناتشان سنگی از پیش پای این ساکنین بردارند.