۷۵ درصد زمینها برای ساخت مسکن ملی توسط راه و شهرسازى تأمين شده است
ابتکار جنوب - زهره مرزبان// سه دهه سیاستگذاری در بخش مسکن عمدتا یک نتیجه مشترک برای دولتها داشته است؛ ناکامی در «تامین مسکن» اقشار هدف.
نتایج یک تحقیق در این‌باره مشخص می‌کند، سیاستگذار در مواجهه با مشکل بازار مسکن مدام دچار خطای تشخیص می‌شود؛ به‌طوری‌که با فرض «کمبود واحد مسکونی در برابر تقاضای مسکن» سراغ طرح‌های خانه‌سازی می‌رود. این بررسی، مشکل واقعی را نه «کمبود مسکن» که «معادله اقتصادی حاکم بر بازار مسکن» می‌داند.
دولتها طی همه این سال‌ها در ایران در تشخیص مشکل مسکن خانوارها دچار «خطای تشخیص» شده‌‌اند. سیاستگذار فکر می‌کند، مشکل بازار مسکن، «کمبود» است اما در واقعیت این‌طور نیست؛ مشکل به «نگاه سرمایه‌‌ای به زمین و مسکن» و در پی آن، «رشد قیمت و از دسترس خارج شدن بازار مسکن برای تقاضای مصرفی» برمی‌گردد که باعث شده بخشی از تقاضای بالقوه در دوره‌های مختلف نتواند به عنوان تقاضای موثر وارد بازار شود.
دولت نهم، طرح «مسکن مهر» را به عنوان طرح اصلی در تامین نیاز مسکن مردم عنوان کرد تا سالانه تعداد یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی با زمین در سطح کشور واگذار شود. هدف این طرح، خانه‌دار کردن قشرهای کم‌درآمد است، دولت یازدهم طرح «مسکن اجتماعی» و دولت سیزدهم طرح «نهضت ملی مسکن» را با هدف زیرساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در مدت ۴ سال ارائه کردند.
هر دولت در آغاز فعالیت خود، حل مشکل مسکن را به عنوان یکی از اهداف اصلی دولت خود مطرح می‌کند. چرا با وجود اجرای تمام سیاستهای فوق، هنوز مساله مسکن در ایران به عنوان یک مشکل اساسی کشور مطرح می شود و سیاستهای مسکن دولتها در ادوار مختلف نتوانسته گره گشا باشد.
به گزارش» ابتکار جنوب» پروژه‌های هایی همچون : مسکن مهر، مسکن استیجاری و مسکن نهضت ملی به دلیل اینکه هدف اصلی خود را متمرکز بر تعداد احداث واحد مسکونی کرده و به شرایط اجتماعی و فرهنگ مسکونی و نیاز نقاط شهری هر استان توجه چندانی نکرده‌‌اند، در مقایسه با هزینه اقتصادی دولت (تحویل زمین مسکونی مجانی یا ارزان قیمت) توفیقی حاصل نمی کنند.
در حال حاضر هم دولت سیزدهم معتقد است شهرهای جدید در اجرای طرح «نهضت ملی « به عنوان یکی از مهم‌ترین طرح‌های وزارت راه و شهرسازی این دولت ،می‌تواند سهم بسزایی داشته باشد و طبق تاکید وزیر راه و شهرسازی در شهرهای جدید رویکرد صرفا خانه‌سازی نیست، بلکه شهرسازی است.
اینجاست که این سوال مطرح می شود که آزمایش این سیاستهای مسکن دولت ها در شهرهای جدید کار درستی است یا نه؟
در همین رابطه ، مدیر کل راه و شهرسازی فارس ،با مثبت ارزیابی کردن سیاستهای مسکن دولت در شهرهای جدید از جمله شهرجدید صدرا گفت : براساس قانون اساسی، یکی از وظایف پیش بینی شده دولتها ، خانه دار کردن مردم است که در این راستا در قالب طرح نهضت مسکن ملی دولت سیزدهم بسیاری از مردم خانه دار می شوند به نحوی که تا پایان اجرای این طرح دولت ،۱۵۰ هزار واحد مسکونی در فارس ساخته و تحویل مردم داده می شود.
محمودرضا طالبان در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار « ابتکار جنوب « ، با بیان اینکه ۲۵ هزار واحدمسکونی طرح مسکن ملی در شهر جدید صدرا ساخته می شود ، افزود : صدرا به لحاظ ماهیت شهری ، جزو شهرهای خوب کشور محسوب می شود چرا که این شهرهای جدید صرفا شهر « خوابگاهی» نیستند و عمده خدمات شهری در صدرا برای شهروندان آن ارائه می شود . وی به مشکلات سیستم حمل و نقل صدرا نیز گریزی زد و گفت : اگرچه در تعریف شهرهای جدید، یکی از اساسی ترین موضوعات این شهرها ، ایجاد سیستم حمل و نقل مستقل ، ارزان، آسان و سریع است، اما شاهدیم که پس از گذشت حدود ۲۵ سال از ساخت صدرا ،این شهر هنوز فاقد یک سیستم حمل و نقل سریع مترواست.
* طالبان : موافق سیاست دولت در طرح مسکن‌ملی هستم
طالبان با تاکید به اینکه موافق سیاست های مسکن دولت در حوزه خانه دارشدن مردم هستم ، اظهارکرد : در کنار این موضوع با اجرای این سیاستها، البته مشکلاتی هم در شهرهای جدید ایجاد می شود که ما منکر آن نیستیم .
وی افزود : در این راستا ، ممکن است برای اجرای طرح نهضت سیاست مسکن‌ملی دولت ، ما مجبور شویم به شهرهای جدید فشار بیاوریم و برخی زمینهای این شهرها را برای ساخت مسکن‌ملی تغییر کاربری بدهیم .
وی در پاسخ به این سوال که چرا در ساخت شهر جدید صدرا ، که بعنوان شهر آیندگان تلقی می شود، زیرساخت های شهری همچون تقاطع های روگذر و زیر گذر برای این شهر تعریف نشده و طرح و ساخت این شهر به ابتدایی ترین شیوه ممکن انجام شده و هیچ آینده نگری برای این شهر تعریف نشده است ،گفت : ما درصدرا به زیرگذر و روگذر نیازی نداریم چرا که عمده معابر تعریف شده در صدرا درون شهری است و اعتقادی ندارم که شهر صدرا نیازی به این زیرساخت ها داشته باشد.چرا که این زیرساخت ها برای شریان های اصلی و مراکز شهرها تعریف شده است .
طالبان با بیان اینکه تنها یک سوم واحدهای مسکونی طرح نهضت مسکن ملی در شهر صدرا ساخته می شود ، به عدم همکاری و مشارکت سازمانها و ادارات در طرح نهضت مسکن ملی اشاره کرد و گفت : در این رابطه، ادارات و سازمانهای دولتی چندان همکاری که از آنها توقع می رفت نداشتند به نحوی که بیش از ۷۵ درصد زمینها برای ساخت مسکن ملی ،توسط خود سازمان راه و شهرسازی تامین شده است .
وی از ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی در منطقه جنوب شیراز در قالب طرح‌نهضت مسکن‌ملی خبر داد و اظهار کرد : این تعداد واحد مسکونی در اراضی ارتش بین منطقه حجت آباد و کرونی ساخته و تحویل مردم می شود .
طالبان بیان داشت: به طور کلی ۱۰ درصد واحدهای پروژه مسکن ملی در استان فارس ساخته شود که آمار بزرگی است و در قالب این سیاست مسکن دولت ، ۱۵۰ هزار واحدمسکونی در فارس ساخته می شود.که از این تعداد، ۷۵ هزار واحد مسکونی در شیراز ساخته می شود .
مدیر کل راه و شهرسازی فارس با تاکید به اینکه ما در بحث ساخت مسکن ملی فضا را طوری پیش می بریم که زمین مورد نیاز را در اطراف کلانشهر شیراز تامین کنیم ،گفت : در این راستا تا الان موفق شدیم ۱۰ هزار نفر در شیراز ساکن کنیم.
در همین رابطه یک‌منبع مطلع در گفت و گو با خبرنگار « ابتکار جنوب» ، با انتقاد از دولت در خصوص آزمایش سیاست های مسکن در شهرهای جدید ،طی سالیان گذشته، گفت : سیاست گذاری دولت اغلب بر اقشار کم درآمد است ، و در این رابطه ، « شهرهای جدید « به محلی برای اجرای این سیاستهای آزمایشی و گذرا تبدیل شدند.
وی با بیان اینکه قرار بود شهرهای جدید محلی برای رعایت استانداردسازی شهری باشد، افزود: همچنین هدف گذاری این شهرهای جدید، تامین درآمد و هزینه ها از خود زمینهای این شهرها بود اما برخلاف انتظار ،عملا شهرهای جدید به مفت ترین کالای باارزش و در دسترس دولت تبدیل شد که زمینهایش در قالب طرح « نهضت مسکن ملی» و « مسکن مهر « و دیگرطرح های مشابه در اختیار دولت قرار گرفته است به نحوی که عملا شهرهای جدید تبدیل به فضاهایی مملو از مردمی شده که به لحاظ درآمد بسیار ضعیف اند و و این شهرهای جدید با مشکلات بسیاری در حوزه های شهری ، اجتماعی و فرهنگی و ... دست و پنجه نرم می کند و همین مساله ، دیگر درآمدی برای شرکت های عمران باقی نمی ماند و اصولا درآمدی نمی ماند تا برای مردم این شهرهای جدید هزینه کنند و از طرف دیگر ،در نتیجه سیاست اشتباه دولت ، تنهامردمی با درآمد پایین به این شهرهای جدید تزریق می شوند.
وی نتیجه این سیاست های آزمایشی دولتها در شهرهای جدید را بغرنج توصیف می کند و می گوید: درسالهای آینده ، شهرهای جدید ما، بعنوان پاشنه آشیل امنیتی کشور محسوب می شوند.
این کارشناس حوزه مسکن با بیان اینکه در شهرها، مردم با درآمد پایین بین محله ها و مناطق مختلف شهر پراکنده اند . افزود: این درحالی است که با سیاستهای آزمایشی دولت در شهرهای جدید، مردم طبقه ضعیف در این شهرها تجمیع می شوند و همگی شاهد این مساله در شهرهای جدید هستیم که این موضوع یک هشدار جدی است که آیا سیاستگداری های دولت در بخش مسکن درست است یا نه و چه نتایجی در آینده در برخواهد داشت؟ و اصولا چرا به این موضوع تا بحال پرداخته نشده است.
وی به مساله مشارکت نکردن ادارات و سازمانها در دادن زمین برای طرح نهضت مسکن ملی هم گریزی زد و اظهار کرد: دولت در این رابطه به سازمانها و ادارات فشار می آورد و برای گرفتن زمین از آنها به نوعی باجگیری می کندکه می توان گفت متاسفانه بزرگترین سازمان مافیایی در حوزه زمین در حال حاضر در خود بدنه دولت است.