نقش کمرنگ نیروهای مردمی در صیانت از محیط زیست و منابع طبیعی

خلا مسئولیت پذیری در بحران ها

این روزها درگچساران جنگل ومرتع هکتاربه هکتار می سوزد واین همان غم انگیز ترین ودرد آور ترین خبر برای استانی است که بیشتر دارایی وسرمایه اش در همین منابع طبیعی خلاصه می شود ،ظرفیتی که البته وآنطور که مسئولان می گویند بیش از هرچیزی به وسیله عامل انسانی درمعرض آتش سوزی قرار می گیرد.

پرداختن به نقش و وظیفه مجریان دولت سوژه ای که درهمه گزارشات وخبرهای مختلف به آن پرداخته شد اما دیدن مسئولیت اجتماعی هر فرد به عنوان یک شهروند دراین جامعه همان مورد مهم وقابل توجهی است که توجه کمتر کسی را جلب می کند.

بطور کلی واکنش هر فردی در برابر چنین حوادثی عیار او را تامیزان زیادی مشخص خواهد کرد.مانند همه آنچه در آتش سوزی گچساران مشاهده شد .در جریان این آتش سوزی واکنش بسیاری از ما در نوع خود جالب توجه بود،واکنشی هایی  که البته تازگی هم نداشت.

شیوع آفتی بنام سلب مسئولیت اجتماعی

در جریان این آتش سوزی فضای مجازی وشبکه های اجتماعی پر بود از اشتراک گذاری پست ها و عکس  وفیلم هایی که باهمین اقدامات انتقادی  واز راه دور می خواستند زبانه ای از این آتش را خاموش کنند.گلایه وانتقاد از دولتی ها واشتراک گذاری آن درشبکه های یاد شده خلاصه عمل  چنین افرادی بود که تنها با ادبیات انتقادی دست روی دست گذاشته واز نهادها ودستگاههای مختلف انتظار داشتند وارد عمل شوند.

کنار کشیدن و سلب مسئولیت اجتماعی از خود دربرابر طبیعت وزمینی که از آن به عنوان مادر انسانها یاد می شود در کنار فعالیت مجازی همان آفت بزرگی است که این روزها گریبانگیر شهروندان جامعه شده.

کسانی که فراموش کرده اند برای آنها درقبال صیانت از منابع طبیعی ومحیط زیست وظایف بزرگی تعریف شده که نقش آنها را در مقابل حوادثی نظیر آتش سوزی چندین برابر می کند.

بسیج خود جوش نیروهای مردمی وآموزش آنها همان حلقه مفقوده ای است که کمتر روی آن کار وفرهنگ سازی شده تا مردم به این باور ویقین برسند نه تنها باید درآتش سوزی ها نقش داشته باشند بلکه نباید بگذارند حتی خراش وزخمی کوچک متوجه زمین شود.

آتش‌سوزی،آخرین میخ بر تابوت رویشگاه‌های زاگرس

باید یادآور شد حفاظت از جنگل های زاگرس به عنوان قلب تپنده ایران نیازمند عزم همگانی ومسئولیت پذیری اجتماعی است.اگر دربرابر این سرمایه ارزشمند تنها چشم انتظار مسئولان باشیم فجایعی به بار می آید که نباید ازآن انتظار جبران داشت.

موضوعی که یک فعال محیط زیستی هم تایید ودرخصوص آن با بیان اینکه با توجه به نامساعد بودن وضعیت رویشگاه‌های زاگرس، آتش‌سوزی‌های جنگلی می‌تواند فجایع جبران ناپذیری را  به دنبال داشته باشد،اظهارکرد: زادآوری رویشگاه‌های زاگرس به‌ دلیل فشار دام، قاچاق چوب و تبدیل بلوط به زغال به‌شدت کم شده است. برخی از این رویشگاه‌ها به عمد تخریب شده و کاربری کشاورزی پیدا کرده‌اند و هیچ نهال جدیدی به‌دلیل وجود و تغذیه دام امکان رشد پیدا نمی‌کند.

از این رو وقوع آتش‌سوزی در این شرایط، حکم آخرین میخ بر تابوت زاگرس را دارد بنابراین تحت هیچ شرایطی نباید اجازه دهیم این اندک رویشگاه‌های جنگلی باقی مانده طعمه آتش شوند.

۹۰ درصد آتش سوزیها منشا انسانی دارد

موضوعی که البته وباجزئیات بیشتر درصحبت های مدیرکل منابع طبیعی هم دیده می شود.حکمیتان با بیان اینکه ۹۰ درصد آتش سوزیها منشا انسانی دارد عنوان می کند: برخی کشاورزان کاه و کلش خشک به جامانده از کشاورزی سال قبل را آتش می زنند اما آتش مرز اراضی  را رد می کند و از کنترل خارج می شود وبه جنگل می رسد.

وی البته به آتش بجا مانده از طبیعت گردی مردم وگردشگران هم اشاره می کند ومی گوید: مواردی از خسارات وارد شده ناشی از اتفاقات طبیعی مانند صاعقه و خاصیت ذره بینی شیشه و فلز رها شده در طبیعت و داغ شدن زیر نور آفتاب بوده است که این اشیا نیز توسط خود انسانها به طبیعت منتقل شده اند.

بنابراین هم فرهنگ سازی وآموزشی درخصوص نقش داشتن عمدی وغیر عمدی در بروز چنین سوانحی ضروری است وهم ایفای نقش محوری وعملی برای مشارکت فعال برای جلوگیری از شیوع وگسترش چنین اتفاقی.

درغیر این صورت شاهد تکرار چرخه باطلی خواهیم بود که تنها افراد متوقع وفاقد مسئولیت بار می آورد که همیشه منتظر دست معجزه گری هستند که کاری بکند.