|
شاخصه‌های وزیر کشاورزی در دولت چهاردهم ابتكارجنوب، زهرا وصالى// این روزها بحث انتخاب وزیران شایسته دولت چهاردهم بحث داغ و چالش بر انگیز ی شده است و جلسات و کارگروه‌ها، کمیته های پیشنهاد وزرا و نشستهای تخصصی متعددی در این باره در حال برگزاری است. انتخاب یک وزیر شایسته برای این کرسی حساس وزارت کشور برکسی پوشیده نیست. در همین راستا نشستی در فضای مجازی در این خصوص به کوشش شبکه تشکل‌های محیط زیستی و منابع طبیعی کشور برگزار شد. سخنران اول این جلسه عباس کشاورز معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب صحبت های خود را اینگونه آغاز کرد: استراتژی‌های مطرح شده در خصوص بخش کشاورزی که اخیرا توسط رییس شورای راهبری اعضای کابینه دولت چهاردهم (محمد جواد ظریف) مطرح شده ، بسیار ضعیف، قدیمی و فاقد راهبرد و استراتژی است. وی اظهار داشت: این استراتژی ها برخلاف نظر رئیس جمهور منتخب است چنانکه وی در زمان انتخابات معتقد بودند که هر کاری بایستی بر اساس بررسیهای متخصصین ذیربطش دارای برنامه باشد و در این استراتژی ها یک برنامه منسجم وجود نداشت و با اسناد بالا دستی مغایرت دارد. وی در ادامه برخی از مغایرت‌ها را بر شمرد و افزود: رویکرد استراتژی مطرح شده همان رویکرد برنامه های قبلی است و با رویکردهای گذشته نمی توان بخش کشاورزی را مدیریت کرد و نیاز به رویکردهای جدیدی داریم. کشاورز شاخصه های وزیر انتخابی را به تفصیل بر شمرد و اظهار کرد: امیدوارم ستاد انتخاب وزرا و کمیته کارگروه انتخاب وزرا این شاخصه ها را مورد توجه قرار دهند . وی به صورت تفضیلی این شاخص ها را بیان کرد که در این جا تنها به صورت فهرست وار بیان می‌گردد: ۱)شناخت کافی وزیر از چالشها و تهدیدات جدی بخش کشاورزی و داشتن راهبرد هاو راه حلهای مدیریتی. ۲) داشتن راهبرد مناسب آبی در جهت پایداری سرزمین : کشاورزی بزرگترین مصرف کننده منابع آب است و طی این سال‌ها بدون توجه به ظرفیت اکولوژی آبی و عدم توجه به برنامه های کاهش برداشت از منابع آب در برنامه ششم توسعه به افت آب زیرزمینی و فرونشست ها دامن زده و در حال حاضر فرونشست تهدید جدی محسوب می‌شود. ۳) داشتن برنامه در خصوص مدیریت آب، مدیریت پایدار تولیدات کشاورزی و چگونگی محقق نمودن راهبرد های استراتژیکی آن ها ۴)استراتژی وزیر آینده برای رفع دسترسی کشاورزان و تولیدکنندگان به فناوری های کارآمد و یافته های علمی : برای ایجاد رقابت محصول، رفع انحصار تکنولوژی، به حاشیه نرفتن نظام کشت پایدار و نادیده گرفته نشدن محصولات بایستی مشخص گردد که واقعا در این موارد استراتژی وزیر آینده چیست؟ ۵) داشتن برنامه وزیر برای کاهش مداخله دولت و سرگردانی کشاورزان:طبق اصل ۴۴ و سایر قوانین مترتبه دولت فقط در امور حاکمیت باید دخالت کند و امور تصدی و پشتیبانی را باید بخش خصوصی، تشکل ها و نهادهای مدنی واگذار کند. ۶) استراتژی وزیر در خصوص مشورت پذیری بخش خصوصی با بخش دولتی: با توجه به اینکه بخش کشاورزی در بسیاری از رشته ها از توانمندی علمی لازم برخوردار نیست ، وزیر ممکن است رویکرد سخت افزاری داشته باشد در صورتی که تهدیدات فعلی بخش کشاورزی نشان می دهد که وزیر بایستی رویکرد نرم‌افزاری و اکولوژیکی داشته باشد. ۷) داشتن برنامه برای رفع چالشهای خاک، کنترل و کاهش فرسایش، افزایش حاصلخیزی و پایداری خاک ۸) داشتن استراتژی برای کاهش گازهای گلخانه ای: برخی فعالیت های کشاورزی تولید گاز گلخانه ای می کنند و ما جز ده کشور بالای تولید کننده گازهای گلخانه ای بوده که این گازها روی پدیده تغییر اقلیم اثر گذار است. ۹) برنامه وزیر برای حفظ و احیا منابع طبیعی که تعدیل کننده هوا، آب ، تخریب و منابع ژنتیکی است: چرا سیاست های صیانت از جنگل ها را رها کرده ایم و به احیای مراتع نپرداخته و مردم را دخیل در آن نکرده ایم. ما در تعارض منافع با مردم بوده و مردم را از منافع خود و منافع ملی شان جدا کرده ایم. ۱۰) داشتن برنامه در خصوص افزایش درآمد کشاورزان و عدم ضرر دهی و راندمان دادن به کشاورزی : جمعیت زیادی به امید درآمد و حداقل معیشت، وابسته به کشاورزی هستند و هیچ برنامه ای برای این بخش تا به حال به صورت منسجم نبوده است . ۱۱) اعلام برنامه رفع ناپایداری ها :ما هم در حفظ منابع و هم در تولید و عملکرد ناپایدار هستیم. اینکه آیا ظرف ۲۰ سال گذشته ما توانستیم عملکرد گندم، جو و محصولات باغی را بالا ببریم و اگر نه ، وزیر چه برنامه ای در این خصوص دارد. ۱۲)چه استراتژی‌هایی برای استمرار تولید محصولات صنعتی مثل شیر، گوشت، مرغ، تخم مرغ، پنبه، چغندر قند و امثال اینها که هر کدام راهبردهای خاص خود را می طلبند داریم ؟ ۱۳)تعیین خط مشی وزیر در خصوص تشکل‌ها، صنایع بین بخشی از نظر قیمت گذاری ها و سیاست های دستوری ۱۴)داشتن راهبردها، سیاست ها و برنامه ها در جهت تأثیر مسئله فراموش شده تغییر اقلیم بر کشاورزی و سازگاری با آن ۱۵) راهکارهای وزیر برای کاهش هزینه مبادله بخش کشاورزی ۱۶) توجه به ظرفیت اکولوژی آبی کشور برای افزایش تولید بسیاری از محصولات و رفتن به سراغ کشت فراسرزمینی و داشتن سیاست های راهبردی برای آن ۱۷)تجدید نظر در تجارت محصولات کشاورزی و هدفمند کردن آن : در حال حاضر اگر از دید مصرف آب به تجارت محصولات کشاورزی نگاه بیندازیم ، در واقع ما تجارت نمی کنیم بنابراین نباید هر محصولی صادر شود باید مقدار آب مصرفی آن را برآورد و پس از ارزیابی اقتصادی در صورت بهینه بودن آن صادر شود. پیشنهاد می شود محصولات تابستانه نبایستی مورد حمایت صادرات قرار بگیرند بلکه محصولات پاییزه و زمستانه بهترند. ۱۸)در نظر گرفتن سرمایه گذاری در بخش کشاورزی جهت رونق آن اینها ۱۸ بند از موضوعات مهم بحث و بررسی شده در نشست انتخاب و گزینش وزیر کشاورزی است . کشاورز در ادامه گفت: مدیریت بحران آب و پایداری سرزمین فرصت بسیار محدودی دارد و توصیه موکد می کنم که رییس جمهور و وزرا و نهادهای زیر نظر آنها بحران آب را جدی بگیرند و پایداری سرزمین را به عنوان یک امر فرابخشی ملی مورد تاکید خاص خودشان قرار دهند و برنامه ها را زیر نظر تیم پایشگر جهت پاسخگویی قرار دهند. حنیف رضا گلزار کنش‌گر حوزه محیط زیست و منابع طبیعی سخنران بعدی بود که در خصوص موضوعاتی که به زعم خود فراتر از مشکلات رایج بخش کشاورزی است اشاره کرد و گفت: سه ابر چالش بخش کشاورزی را دولتی شدن بیش از اندازه بخش کشاورزی، تورم ساختاری وزارت جهاد کشاورزی که می تواند فساد زا باشد و از چالاکی وزرات بکاهد و استهلاک منابع انسانی و توانمندی های نرم افزاری سازمان عنوان کرد. در این نشست سومین سخنران عبداله درزی نفت چالی عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی بود که در خصوص سندهای موجود تصویب شده و شاخص های آبی و کشاورزی و وضعیت ایران در برخی از آنها صحبت به میان آورد و مباحث تخصصی در این خصوص بیان داشت و در انتها گفت: کشور نیازمند وزیر بسیار متعهد با قدرت چانه زنی بسیار بالا دارد. پس از آن فاطمه کاراندیش دبیر نشست گفت :سه سخنران از بخش کشاورزی ، کنش‌گر و دانشگاهی از دغدغه های خود صحبت به میان آوردند. همانطور که می بینید جنس دغدغه های ما به ظاهر یکسان است ولی می بینیم که راهکارهایی که از سه قشر مختلف مطرح می شود متفاوت است و این دقیقا حلقه مفقودی است که ما در کشور داریم و آن اینست که حاکمیت بخش کشاورزی، به صورت مطلق در دست دولت است و تا بخش خصوصی و بویژه مردم دخیل در حاکمیت نباشند، کاری از پیش نخواهیم برد. وی از اجازه ندادن ورود دانشگاهیان در مسائل اجرایی کشور به سان برخی کشورهای اروپایی مثل هلند انتقاد کرد . محسن موسوی مدیر انجمن آب و خاک ایران از حاضر ین در این نشست بود که در این جلسه به دفاع از سند امنیت غذایی پرداخت و آن را دقیق ترین سند در راستای پایداری سرزمین، تقاضای آب و افزایش تولید و رفع ناترازی ها اعلام کرد و اذعان داشت که باید وزیر توجه ویژه به این سند داشته باشد. وی از نبود عملکرد درخور و دکوری بودن معاونت آب و خاک و عدم رسیدن به اهداف متصور شده برای آن طی ۶۰ سال انتقاد کرد. افراد دیگر حاضر در نشست به مواردی همچون : -توجه وزیر به رفع تعارض منافع بین حفظ ظرفیت، اکولوژیکی و بهره برداری های آبی، - حمایت وزیر از حقوق ذی نفعان بخش کشاورزی -لزوم توجه وزیر به مدیریت تقاضا و کار از جنس تفکر نرم در آن که نیازمند مذاکره و گفتگو ست، -اصلاح سیاست های آب و کشاورزی که مذاکرات در آن تعیین کننده است، -از بین بردن اهرم های ناآگاهی و لزوم آگاه‌سازی سیاستگذاران از مسائل و چالشها و لزوم شرکت آنها در جلسات تخصصی بررسی مسائل آب و خاک و کشاورزی -لزوم بهره گیری از زنان با توجه به پتانسیل های آنها در راهبرد تفکرات از جنس نرم در بخش های کنسرسیوم های بین بخشی و مشارکت آنها جهت استقرار تفکر جدید -توجه وزیر به نداشتن ظرفیت کامل برای رسیدن به خودکفایی اشاره کردند. در هر صورت این نشست ها با حضور کارشناسان این حوزه ها می‌تواند راهنمایی برای رییس جمهور منتخب باشند تا بتواند اصلح ترین را در این سمت مهم و حیاتی آب ،خاک و غذا این سرزمین جای دهد. وزیری که تجربه و دانش در زمینه کشاورزی و منابع طبیعی داشته و مدیریت عالی و توانایی اجرایی بالایی داشته باشد . وزیری که شفافیت و اخلاق حرفه‌ای را سرلوحه برنامه های خود قرار دهد و از ارتباطات قوی با صنعت کشاورزی و جوامع محلی بهره گیرد و آگاهی های به روز از چالشها و فرصت‌های بخش کشاورزی داشته باشد. وزیری که هوای آب و خاک زخم خورده این سرزمین را داشته باشد و با سیاست های پایدار سرزمینی مرهمی بر زخم هایش باشد نه خنجری بر رگهای زخمی اش. امید داریم که وزیری انتخاب شود که بتوانیم در پایان وزرات او شعر انوری در مدح وزیر را برایش بسراییم : ای قاعده‌ی تازه ز دست تو کرم را وی مرتبه نو ز بنان تو قلم را از سحر بنان تو وز اعجاز کف تست گر کارگذاریست قلم را و کرم را تقدیم تو جاییست که از پس روی آن افلاک عنان بازکشیدند قدم را دین عرب و ملک عجم از تو تمامست یارب چه کمالی تو عرب را و عجم را
|