در آيين اكران مستند زيست محيطى "فاصله ٢٨٠" مطرح شد:

١٢ ميليارد دلاردر سال ؛خسارت آلودگى هوا

اکران مستند زیست محیطی فاصله ۲۸۰ با حضور محمد درویش،  دکتر عزت الله رییسی اردکانی،خانم آیه حمداوی و هیئت مدیره و اعضای نظام مهندسی فارس و علاقمندان محیط زیست به مناسبت روز هوای پاک در ۲۹ دی ماه ۱۴۰۳ برگزار شد. در این مراسم از اعضای هیئت مدیره دوره نهم  آقای مهندس خورشیدی و مهندس پوست‌فروش به دلیل پیاده‌سازی ساختار مدیریت مشارکت در سازمان تقدیر شد.

محمد مینوسپهر رئیس کمیته محیط زیست سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس  در خصوص  هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس و نشست ها و‌جلسات و کارگروه‌های تخصصی صحبت کرد و افزود: باعث مباهات است که سیروس زارع ناجی تالاب کمجان اذعان دارد که تنها جایی که صدای محیط زیست فارس بوده است، سازمان نظام مهندسی فارس است.وی از راه اندازی خانه فناوری محیط زیست در فارس خبر داد و وظیفه خانه فناور محیط زیست این است که از فرصت‌های مطالعاتی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، پایان نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی، ایده‌ها، فناوری‌ها و به عبارتی همه ظرفیت‌های علمی و فناوری استان را در مسیر کنترل، کاهش و یا حذف چالش محیط زیستی قرار دهد و تا حصول نتیجه، راهبری کند. 

همچنین به دستاوردهای کمیته محیط زیست سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس اشاره کرد  که نقش برجسته‌ای در مدیریت محیط زیست و شهرسازی ایفا کرده است. وی افزود :هیئت مدیره دوره دهم از فردا ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۳ کار خود را آغاز می‌کند، باید دید که ایا می تواند در جهت حفظ محیط زیست و توسعه پایدار، عملکرد مطلوب را داشته باشد یا خیر. در این مراسم، از مهندس احمد علی پرتو بنیانگذار کمیته محیط زیست سازمان نظام مهندسی و استاد آهنگ کوثر که در سال ۱۴۰۳  به رحمت ایزدی پیوستند، یاد شد.  

در این مراسم محمد درویش به مناسبت روز هوای پاک، بر اهمیت حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا تاکید کرد وگفت: ۲۵ سال است که گرامیداشت روز هوای پاک را داریم و جالب اینکه هر روز هوا آلوده تر می شود. وی گفت: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، خسارت آلودگی هوا در ایران را حدود ۱۲.۱ میلیارد دلار در سال برآورد کرده که رقمی تکان‌دهنده است و چیزی برابر با یک هفتم بودجه کل سال آینده است.
وی خشکی تالاب‌ها و دریاچه ها را خطری جدی برای آلودگی هوا عنوان کرد.
درویش بر لزوم پیگیری مطالبات زیست‌محیطی و کاهش بار آلایندگی تاکید کرد و اعلام کرد که باید به سمت نوآوری و فناوری‌های جدید برای مدیریت منابع آب و کاهش آلودگی حرکت کرد. درویش در ادامه افزود: بایستی توجه ویژه‌ای به مسائل مربوط به افزایش گرد و غبارهای شهری و تأثیرات آن بر سلامتی، به‌ویژه افزایش نرخ سرطان خون، داشت و بر لزوم همکاری همه‌جانبه برای کاهش آلودگی‌ها تاکید کرد و نظام مهندسی را به عنوان یکی از نهادهای موثر در این حوزه معرفی کرد.

محمد درویش در بخش دیگری از صحبت‌هایش از ستاره اسماعیلی تشکر کرد که  با برگزاری یک نمایشگاه ترکیبی از هوش مصنوعی و دغدغه‌های زیست‌محیطی، به تشویق و تلاش‌های خود برای افزایش آگاهی عمومی پرداخته است . لازم به ذکر است که این نمایشگاه  تا سوم بهمن در گالری سروناز واقع در قصرالدشت ادامه دارد. کار ارزشمند ستاره اسکندری ترس‌های مربوط به هوش مصنوعی را کاهش می دهد و به مردم نشان دهد که این فناوری می‌تواند به بهبود شرایط زیست‌محیطی کمک کند.

یکی از چالش‌های جدی که در مراسم به آن اشاره شد، بحران نشست زمین در استان فارس بود. درویش در خصوص این بحران گفت: این بحران به دلیل عدم توجه به مسائل زیست‌محیطی در گذشته و خشکی اراضی اطراف شهرها بوجود آمده است. محمد درویش استفاده از هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین برای مدیریت این چالش‌ها تاکید کرد و هوش مصنوعی را به عنوان ابزاری برای افزایش تاب‌آوری و کاهش نگرانی‌های زیست‌محیطی معرفی کرد.

وی در این مراسم از آیه حمداوی اکوبلاگر و  پرچمدار پسماند صفر و تلاش‌های ایشان برای کاهش پسماندهای خانگی اشاره کرد و او را تحسین نمود.  همچنین از  بهمن ایزدی به خاطر فعالیت های کنشگری و اثر گذاری های اجتماعی و زیست محیطی و  فعالیت‌های برجسته دیگر تقدیر کرد. محمد درویش از زحمات امید فروردین به عنوان یکی از احیاکنندگان قنوات ایران تشکر کرد و  افزود: این فعالان با تلاش‌های بی‌وقفه خود، نقش مهمی در بهبود شرایط زیست‌محیطی کشور ایفا می‌کنند.

در این مراسم آیه حمداوی در خصوص موضوع پسماند صفر صحبت کرد و تغییر عادات را عامل اصلی تغییر سبک زندگی به سمت پیشروی به سوی سبک زندگی پسماند صفر نامید. وی از  نیاز برای ایجاد فروشگاه‌های دوستدار محیط زیست و نبود آن در شیراز گلایه کرد و گفت ما هیچ فروشگاه ecofriendly و بدون پسماند در شیراز نداریم و این واقعا برای حمایت از این سبک زندگی ضروری است و افزود: این فروشگاه‌ها می‌توانند محصولات پایدار و ابزارهای مرتبط با سبک زندگی سازگار با محیط زیست را عرضه کنند تا مردم بتوانند به راحتی از آنها استفاده کنند. در حالی که وضعیت تهران در این زمینه بهتر است، در سایر شهرها فروشگاه‌های اکوفرندلی و پسماند صفر وجود ندارد و نیاز به توسعه این نوع فروشگاه‌ها حس می‌شود.

آیه حمداوی افزود :سازمان‌های مدیریت پسماند نیز باید ابزارهای مورد نیاز برای کاهش پسماند را در اختیار مردم قرار دهند تا بتوانند به سهم خود در حفظ محیط زیست نقش ایفا کنند.

پس از سخنرانی های کوتاه همه حضار دعوت شدند تا به تماشای مستند "فاصله ۲۸۰" بپردازند که روایتگر داستان سه تالاب بختگان، طشک و کمجان است. این مستند توسط حسین آزادی تهیه شده و  کارگردان این اثر ارزشمند محمد جواد آرمان مهر است که در هشتمین دوره جشنواره مستند تلویزیونی نیز منتخب شد.
پس از اتمام فیلم، فرصت بیشتری برای گفتگو با سخنرانان برنامه فراهم  شد.

حسین آزادي تهیه کننده فیلم بعد از پایان نمایش  به چالش‌های جدی ساخت مستندهای محیط زیستی پرداخت و بر لزوم همکاری و تلاش همگانی برای ساخت اینگونه مستندات آگاهی رسان تاکید کرد.علاوه بر آن به اهمیت نقش سازمان‌های مربوطه در ترغیب به اقدامات سازنده زیست‌محیطی اشاره شد.

آرمان مهر کارگردان این اثر نیز با اشاره به مستندهای محیط زیستی  گفت که ساخت اینگونه مستندها چقدر برای جامعه مهم است و چگونه می‌توان با استفاده از هنر و مستند، آگاهی و راهکارهای لازم را ارائه داد و از حمایت نشدن اینگونه کارها و ساخت بدون حمایت مالی هیچ ارگانی گلایه داشت.

درویش پس از پایان نمایش مستند‌ فاصله ۲۸۰ گفت: محمد جواد آرمان مهر و حسین آزادی مستندهای کاملی ساخته‌اند که به بحران‌های محیط زیستی می‌پردازند و راهکارهای عملی برای مهار این بحران‌ها ارائه می‌دهند. این مستندها به خوبی نشان می‌دهند که با استفاده از پژوهش‌های قوی و تلاش‌های صبورانه، می‌توان نگرش جامعی به مسائل محیط زیستی داشت.

درویش در خصوص یکی از نکات مهم مطرح‌شده در این فیلم  که نقش غلبه تفکر سازه‌ای در مدیریت آب و تأثیرات منفی آن بر تالاب‌ها و منابع آبی استان فارس و مناطق دیگر بود، اشاره کرد. وی نظام‌های زه‌کشی غیر اصولی و سدسازی‌های بی‌رویه را دلایل اصلی نابودی تالاب‌ها و منابع آبی برشمرد. در این مراسم، به شجاعت و تلاش‌های سیروس زارع نیز اشاره شد که با شجاعت ایستاد و به احیای بختگان کمک کرد و او را پرچمدار امید برای نجات تالاب ها لقب داد.

درویش بر لزوم مشارکت در احیا تاکید و گفت :طبیعت مهربان تر از چیزی است که فکر می‌کنیم و اگر دست به دست هم دهیم بختگان بخت ایران می شود. وی به تأثیرات مخرب سدسازی‌های بی‌رویه و نظام‌های زه‌کشی غیر اصولی که مدیریت نادرست منابع آب  که می‌تواند به بحران‌های زیست‌محیطی منجر شود اشاره کرد و  همچنین به اهمیت پرداخت حقابه به تالاب‌های ارزشمند استان فارس تاکید کرد تا از مهاجرت بیشتر جمعیت، افزایش بیماری‌ها و نابودی میراث جهانی جلوگیری شود.

از دیگر موضوعات مطرح شده توسط محمد درویش ، نقش کشاورزان و وابستگی معیشتی آنان به منابع آب بود. وی بر لزوم ارائه راهکارهای جایگزین برای کاهش مصرف آب و تغییر اقتصاد آب محور به اقتصادی پایدار تاکید کرد و گفت:استان‌های فارس، اصفهان و یزد به عنوان پرچمداران این تغییر مطرح شدند.
همچنین به امکانات استان فارس برای تولید ثروت از منابع غیرآبی مانند انرژی خورشیدی و جذب گردشگر اشاره کرد و گفت:مقایسه با امارات متحده عربی نشان داد که با برنامه‌ریزی درست و استفاده بهینه از منابع، می‌توان بدون وابستگی به منابع آب و خاک، ثروت تولید کرد.

وی بر لزوم تغییر نگرش‌ها و تلاش برای اصلاحات زیست‌محیطی تاکید کرد و به نقش مهم افراد شجاعی مانند سیروس زارع و آیه حمداوی در این راه اشاره نمود. این افراد با شجاعت و تلاش‌های خود نشان دادند که می‌توان چالش‌ها را به فرصت تبدیل کرد و بهبودهای قابل توجهی در وضعیت زیست‌محیطی کشور ایجاد کرد.
وی به ضرورت اجرای سند امنیت غذایی اشاره کرد و گفت باید مردم از نمایندگان و استانداران مطالبه کنند که سهم استان فارس در امنیت غذایی چیست و نبایستی این سند را فراموش کنیم.

این سند در جهت کاهش مصرف آب بخش کشاورزی تا سال ۱۴۱۱ به تصویب رسیده و اکنون باید پیگیر اجرای دقیق آن باشیم.

یکی از نکات کلیدی مطرح شده، اهمیت حضور کارشناسان و متخصصان در تمامی سطوح، از استانداری‌ها تا دانشگاه‌ها و رسانه‌ها، برای نظارت بر اجرای این سند و مطالبه حقوق زیست‌محیطی استان‌ها بود.
در این مراسم درویش بر نقش حیاتی موجوداتی مانند مارها و عنکبوت‌ها در اکوسیستم تاکید کرد. این موجودات با کنترل آفات و بهبود نفوذپذیری آب، نقش مهمی در حفظ سلامت اکوسیستم‌ها ایفا می‌کنند. محمد درویش عنکبوت‌ها را که سالانه ۸۰۰ میلیارد تن حشره می‌خورند و آفات را کنترل می کنند، در طبیعت بسیار مفید تلقی کرد و آن ها را سربازان بی جیره و مواجب طبیعت نامید.

دکتر رئیسی اردکانی در این جلسه به کاهش مصرف آب و مدیریت منابع آبی اشاره کرد و گفت: نیازمند تغییرات بنیادی در ساختار اقتصادی و اجتماعی برای این روند هستیم.با بهبود دانش و آگاهی عمومی و همچنین ترویج روش‌های پایدار، می‌توانیم به حفاظت بهتر از محیط زیست بپردازیم.

از دیگر نکات مهم، نقش دانشگاه‌ها، سازمان‌های غیر دولتی و افراد جامعه در ترویج آگاهی‌های زیست‌محیطی و پیگیری مطالبات ملی بود. وی از تلاش‌های ستودنی محمد جواد آرمان مهر و حسین آزادی در ساخت مستندهای محیط زیستی که نمونه‌ای از این فعالیت‌هاست که با هزینه‌های شخصی انجام شده است تقدیرکرد و گفت: این مستند با ارائه راهکارهای عملی برای مهار بحران‌های زیست‌محیطی، نقش مهمی در افزایش آگاهی دارند.

دکتر رییسی اردکانی پیشنهاد داد که این فیلم به صورت بخش بخش در فضای مجازی ارسال شود و آگاهی رسانی نماید.
بهمن ایزدی در این جلسه صحبت های کوتاهی داشت و گفت: همگی برای نجات طبیعت باید پای در راه شویم .وی افزود : به دلیل عدم معرفت ما سرگذشت تلخی برای طبیعت مان در پنج الی  شش دهه  رقم زده ایم. وی گفت: ما می‌توانیم طبیعت را نجات دهیم اما بایستی از تجربیات بیژن دره شوری و سایر شاگردان اسکندر فیروز برای گذر از بحران استفاده شود و عرصه را در اختیار شان بگذارند. وی با اشاره به فرونشست مرودشت گفت: در رامجرد و زرگران دهانه فرونشست یک متر  شده و کیلومتر ها طول دارد و ما نظاره گریم .

وی افزود: بختگان و طشک هستند اما بختگان را جابه جا کرده اند و تغییر کاربری دادند. در کامفیروز  تک بنه ها و تک بلوط ها در شالیزار ها نشان از جنگل‌هایی است که خشک کردند و به مزارع تبدیل کردند.تمام مناطق بکر که مرتع ما بودند به برنجکار ی تبدیل شده است .وی افزود: طشک و بختگان به وسعت ۱۲۰۰۰۰ کیلومتر مربع به کویر نمک تبدیل شد و رطوبت منطقه را که آب انجیرستان های استهبان و نی‌ریز را تأمین می کرد گرفتیم.

وی از نظاره گر  بودن وعدم مطالبه عمومی گلایه کرد و گفت: می‌توان با کشت محصولات کم آب بر زمینه حفاظت از آبها را ایجاد کرد. وی از تصمیم‌ کمیسیون مجلس در ملغی کردن ممنوعیت کاشت برنج در استان های مختلف در سال ۱۴۰۱ گلایه کرد.

وی در انتها گفت: ما وارد مرحله خطرناکی شده ایم و می طلبد مسئولان با خرد و تدبیر و استفاده از تجارب افرادی چون بیژن دره شوری و سایر متخصصان کاستی ها را جبران کنند تا ضرب به‌ تخریب‌ها کند شود و بتوانیم کم کم به آینده امیدوار شویم.

در این جلسه اعلام شد که این فیلم و نتایج تحلیل ها به صورت نامه‌ای مبسوط تهیه شده و به تمامی مدیران، نمایندگان مجلس، صدا و سیما، کشاورزی و شهرداری ارسال خواهد شد مورد بررسی و استفاده قرار گیرد.